Wanneer heb je als zzp’er voldoende pensioen gespaard? 

Het jaarinkomen als zelfstandige (voor wie het zzp-inkomen het hoofdinkomen is) bedroeg in 2022 gemiddeld 46 duizend euro. In principe spreek je over voldoende pensioen wanneer je netto pensioeninkomen toereikend is om de uitgaven op pensioendatum af te dekken. Mocht het inkomen niet voldoende zijn, dan moet je interen op je spaargeld of, in het ergste geval, je uitgaven naar beneden bijstellen. Soms zie je dat mensen op hun pensioendatum een hypotheek opnemen om van dat geld te leven. Bij een lage rentestand is dat misschien geen slecht idee. Maar de bank toetst dan je pensioeninkomen en die moet je dan wel hebben geregeld. 

De meeste mensen die wij spreken vinden het lastig om in te schatten welke kosten ze op hun pensioendatum nog hebben. Belangrijk is om vooraf in te schatten of de kinderen het huis al uit zijn, de hypotheek is afgelost en welke vakanties je nog wilt doen. Maar ook: wat betekent de inflatie op lange termijn? Omdat voor veel mensen het pensioen nog ver van hun bed is, stellen ze het plannen hiervan uit. Maar vraag jezelf nu eens af of je op je pensioendatum meer of minder inkomen als nu nodig hebt. 

Pensioen berekenen voor een zzp’er en ondernemer

Laten we eens een eenvoudige rekensom maken. We gaven al aan dat het gemiddelde inkomen van een zzp’er € 46.000,- bruto per jaar is. Een gangbaar goed pensioen zou dus 70% daarvan zijn, zijnde € 32.200,- bruto per jaar. Uit de AOW ontvang je al ongeveer € 13.000,- bruto per jaar (in geval van samenwonend). Mocht je verder geen pensioen hebben opgebouwd, dan betekent dit dat je dus nog € 19.200,- aan bruto pensioeninkomen mist. 

Als ondernemer heb je (onder voorwaarden) recht op diverse aftrekposten waardoor je huidige inkomen vaak netto hoger uitvalt dan bij een werknemer met hetzelfde bruto-inkomen. Als ondernemer hou je bij een gemiddelde winst van € 46.000,- (rekening houdend met de zelfstandigenaftrek en de MKB-winstvrijstelling) ongeveer € 3.050,- netto per maand over. Als je vanaf de AOW-datum daar netto 90% = € 2.745,- per maand van over wilt overhouden, dan heb je ongeveer € 32.940,- netto, en bruto ongeveer € 40.000,- per jaar aan pensioeninkomen nodig.  

Bruto betekent dit het volgende. Van de overheid ontvang je uit de AOW al € 13.000,- bruto per jaar (tenzij je tijdelijk in het buitenland hebt gewoond). Er resteert dus nog een behoefte van € 27.000,- bruto per jaar aan aanvullend pensioeninkomen.
Netto was de behoefte om € 2.745,- per maand te ontvangen. De netto AOW-uitkering is ongeveer € 1.000,- per maand. Er is dus netto € 1.745,- extra per maand aan inkomen nodig. Stel dat je dit aanvullende bedrag minimaal 20 jaar wenst te ontvangen, dan zou je dus op de AOW-datum € 418.800,- aan netto spaargeld moeten hebben om € 1.745,- maandelijks te onttrekken. Let op: hier is nog geen rekening gehouden met inflatie, maar ook niet met eventuele renteopbrengsten over het resterende bedrag na een onttrekking. Voor de eenvoud van de berekening strepen we daarom de renteopbrengsten in de uitkeringsfase even weg tegen de renteopbrengsten.

De gemiddelde leeftijd van een startende ondernemer in 2022 was 34 jaar. Bij een AOW-leeftijd van 67 jaar heeft deze ondernemer dus 33 jaar de tijd om dat kapitaal bij elkaar te sparen of beleggen. Op basis van zijn leeftijd ligt beleggen voor de hand. Bij een gemiddeld rendement van 5% is dat maandelijks € 460,- rekening houdend met box3 belasting. (cijfers 2024)

Gelukkig zijn er ook andere mogelijkheden waar de belastingdienst je een beetje bij helpt. 

Meer pensioen opbouwen via een lijfrenteverzekering of bankspaarproduct 

Als ondernemer zijn er nog een aantal andere manieren om te sparen of beleggen voor je pensioen. Je kunt bijvoorbeeld een lijfrenteverzekering of bankspaarrekening openen. Deze twee opties lijken in essentie veel op elkaar en vallen fiscaal gezien onder de noemer ‘lijfrente’. Je sluit hiermee een financieel product af bij een bank of verzekeringsmaatschappij waar je maandelijks een bedrag inlegt voor je pensioenpot. Vanaf je AOW-leeftijd wordt het eindsaldo beschikbaar gesteld en maandelijks aan jezelf uitgekeerd.  

Voordelen: 

• Het geld is (in principe) pas beschikbaar wanneer je de AOW-leeftijd hebt bereikt. Je kunt niet in de verleiding komen om eerder je geld op te nemen. 
• De inleg is, onder bepaalde voorwaarden, aftrekbaar. Hierdoor ‘kost’ de inleg je netto minder geld omdat je een deel terugkrijgt van de belastingdienst. 
• Je betaalt geen vermogensrendementsheffing in Box3 over het gespaarde bedrag, maar wel Box 1 belasting over de lijfrente-uitkeringen. 
• Vaak is de aftrek in Box 1 nu hoger dan de belasting die je vanaf AOW-datum moet betalen over de uitkeringen. Je behaalt hiermee een fiscaal voordeel. 

Nadelen: 

• Je hebt tussentijds geen beschikking over je geld. Indien er een onverwachtse uitgave is, is het niet mogelijk aan het geld te komen en dit te betalen, tenzij je je heel veel belasting wenst te betalen. Er is een uitzonderling in geval van arbeidsongeschiktheid. 
• Er zijn verschillende belastingregels die nog wel eens wijzigen. 
• In de uitkeringsfase vanaf de AOW-datum mag je niet zelf bepalen hoe je de uitkering wenst te ontvangen maar ben je afhankelijk van de wettelijke regels.